ستون اول

انتخابات اسرائيل*

انتخاب بنجامين نتانياهو به نخست وزيرى اسرائيل، روند سازش اعراب و اسرائيل و حل و فصل مساله فلسطين را با بحرانى جدى روبرو کرده است. البته کم نيستند ناظرانى که معتقدند اظهارات تاکنونى نتانياهو عليه "پروسه صلح" رجزخوانى هاى دوره انتخابات براى جلب آراء راست مذهبى بوده و پس از تشکيل کابينه بشدت تعديل خواهد شد. گفته ميشود تاکيدات نتانياهو بر "وحدت ملى" و "صلح" در نخستين سخنرانى اش پس از پيروزى در انتخابات گواه اين چرخش است. گفته ميشود پروسه صلح مبتنى به يک توافق بين المللى ميان دولت اسرائيل با اعراب و ميانجيگران غربى است و نتانياهو نه ميخواهد و نه ميتواند چندان از آن منحرف شود. گفته ميشود، ليکود هم ميتواند صلح کند، و چه بسا نظر به موقعيتش در صحنه سياسى اسرائيل، قابليت بيشترى براى خوراندن پروسه صلح به جناح راست جامعه اسرائيل دارد.
3
اما اينگونه تفسيرها دو فاکتور اساسى را که تا همينجا به وقوع پيوسته است و تاثير تعيين کننده اى بر روند آتى اوضاع خواهد داشت، نديده ميگيرند. حتى اگر نتانياهو بخواهد به اساس سياست پرز وفادار بماند، دو عامل با روى کار آمدن او دگرگون شده است. اول، فضاى حاکم به روند صلح، و دوم شتاب اين روند. اين دو عامل از اينرو تعيين کننده اند که در دو سوى مذاکرات صلح نه دو قطب يکپارچه، بلکه دو اردوى متشنج و دستخوش کشمکش داخلى قرار گرفته اند. کل پروسه صلح بر اين فرض بنا شده بود که چه در جبهه اسرائيل و چه در جبهه اعراب و فلسطينى ها، راست افراطى خاموش و خنثى خواهد شد. روند صلح خاورميانه نه صرفا بر آشتى و دست دادن عرفات با پرز و رابين، بلکه بر اعلام آمادگى هر يک براى تسويه حساب با راست افراطى و مذهبى در کمپ خود مبتنى بود. انتخاب نتانياهو اين فرض را مطلقا زير سوال برده است. هر نوع کند شدن روند مذاکرات، به تعويق افتادن ضرب الاجل ها و بالا گرفتن اصطکاکها و رجز خوانى ها ميان دو طرف، به معناى ميدان پيدا کردن بيشتر راست افراطى و مذهبى در هر دو سو است. در استراتژى حزب کارگر، برسميت شناسى و معتبر کردن عرفات و سازمان آزاديبخش فلسطين، و پذيرش اصل مذاکره درباره استقلال فلسطين و سرنوشت اورشليم شرط لازم منزوى کردن حماس و جريانات اسلامى و کشيدن مردم فلسطين بدنبال عرفات شمرده ميشد. کند کردن روند مذاکرات، تحقير سياسى عرفات و سازمان آزاديبخش، که در همان نخستين سخنرانى بظاهر صلح طلبانه نتانياهو هم بروشنى پيدا بود، و نقض تعهدات دولت پرز در قبال خروج از کرانه غربى و مذاکره پيرامون آينده اورشليم، معنايى جز به پيش انداختن حماس و جنبش اسلامى و بى خاصيت کردن جريان عرفات و طرفداران مذاکره در اردوى فلسطينى ها نخواهد داشت.
4
با اين همه مساله راست مذهبى و افراطى در خود اسرائيل مساله بمراتب جدى ترى است. اين قابل تصور بود که در صورت ادامه روند پيشين، جناح غير مذهبى و طرفدار صلح در ميان فلسطينى ها قادر شود حرکت مذهبى و افراطى در جامعه فلسطينى را خنثى کند و به حاشيه براند. اما ترور رابين و سپس انتخاب نتانياهو بر مبناى يک پلاتفرم راست، نشان داد که مساله فلسطين نهايتا بدون تعيين تکليف با راست مذهبى و قوم پرست در خود جامعه اسرائيل ميسر نيست. جناح راست نشان داده است که خود دچار هيچ توهمى در اين مورد نيست و حتى آماده دست بردن به اسلحه است. اما اينکه بستر رسمى چپ در جامعه اسرائيل، بويژه بخشى که حزب کارگر و پرز سخنگوى آن هستند، اساسا توان يا تمايل چنين تصفيه حسابى را داشته باشد، کاملا مورد ترديد است. جنايات اخير دولت پرز در لبنان و مشقاتى که به بهانه مقابله با تروريسم حماس به توده مردم فلسطين تحميل کردند، و از آن روشن تر قوم پرستى و نژاد پرستى و تحقير اعراب که رکن اصلى کل ايدئولوژى رسمى در اسرائيل و خميره مشترک حزب کارگر و ليکود هر دو است، به اين حقيقت تاکيد ميکند.

منصور حکمت
5
اولين بار در خرداد ١٣٧٥، ژوئن ١٩٩٦، در شماره ٢١ انترناسيونال منتشر شد.

مجموعه آثار منصور حکمت جلد هشتم صفحات ٣٣١ تا ٣٣٢
انتشارات حزب کمونيست کارگرى ايران، چاپ اول نوامبر ١٩٩٧ سوئد ISBN 91-630-5761-1

* تنها عنوان مطلب، ستون اول است. سوتيتر « انتخابات اسرائيل » بعدا اضافه شده است تا کار جستجو بر اساس موضوع آسان شود.
m-hekmat.com #0940fa.html