m-hekmat.com 2002-09-13 اين مطلب هنوز مقابله و تصحيح نشده است.
انقلاب ايران و نقش پرولتاريا
(خطوط عمده)
2
حميد تقوائى - منصور حکمت
3
١- نفى کامل ديکتاتورى حاکم در ايران و برقرارى حقوق دمکراتيک در جامعه ضرورت حياتى بسيج طبقه کارگر ايران براى انقلاب سوسياليستى است . از نقطه نظر منافع آنى و آتى طبقه کارگر، عمق، دامنه و محتواى عملى دموکراسى بايد چنان باشد که بسيج مستقل و وسيع طبقه کارگر براى سوسياليسم عملا امکان پذير گردد.
4
٢- نفى کامل ديکتاتورى و برقرارى دموکراسى مورد نياز طبقه کارگر مستلزم نابودى کامل سلطه امپرياليسم در ايران است.
5
الف: وجه توليد حاکم در ايران به معناى عام سرمايه دارى است و به معناى خاص تر سرمايه دارى وابسته يا بعبارت ديگر سرمايه دارى عصر امپرياليسم در کشور تحت سلطه است.
6
الف ١- به معناى عام: توليد اجتماعى عمدتا در چهارچوب رشد و بسط سرمايه انجام ميپذيرد. توليد کالائى تعميم يافته در کشور حاکم است، نيروى کار کالا شده است، کار مزدى شکل عمده اشتغال را تشکيل ميدهد، توليد اضافه، به شکل ارزش اضافه عمدتا از طريق توليد کالا به تملک صاحبان ابزار توليد يعنى سرمايه داران در ميايد، ...
7
الف ٢- به معناى خاص سودآورى سرمايه (توليد ارزش و ارزش اضافه) در ايران متکى و مطابق کارکرد و نيازهاى سرمايه انحصارى خارجى است.
8
الف ٣- همه اقشار سرمايه در کشور در چهارچوب بالا (يعنى در رابطه با نيازها و شرايط ايجاد شده توسط سرمايه انحصارى) سودآورى ميکنند.
9
الف ٤- سطح متوسط نرخ سود سرمايه در کشور، نظر به شرايط شديد استثمار امپرياليستى طبقه کارگر، بسيار بالاست و اقشار مختلف سرمايه در ايران دقيقا به اعتبار سودآورى بالاى حاصله از کارکرد نظام امپرياليستى در ايران به آن وابسته شده اند.
10
رقابت موجود ميان سرمايه هاى مختلف (پديده ذاتى هر نوع سرمايه دارى) ابدا نافى اشتراک منافع کليه اقشار سرمايه در حفظ نظام موجود نيست.
11
الف ٥- به اين ترتيب وابستگى سودآورى سرمايه در ايران به کارکرد امپرياليسم، اساس وابستگى سرمايه دارى ايران به امپرياليسم را تشکيل ميدهد. بروز مشخص اين وابستگى در سطح توليدى بصورت مکان مشخصى است که اقتصاد ايران در تقسيم کار جهانى سرمايه انحصارى يافته است. توسعه نيروهاى توليدى جامعه در چهارچوب نقش اقتصاد ايران در اين تقسيم کار جهانى شکل ميگيرد و حرکات آن در رابطه با نيازهاى مشخص سرمايه دارى امپرياليستى در هر مقطع زمانى معين انجام ميپذيرد.
12
ب - ديکتاتورى حاکم در ايران روبناى سياسى ضرورى سرمايه دارى امپرياليسم در کشور ماست.
13
ب ١- ديکتاتورى روبناى سياسى ضرورى سرمايه دارى عصر امپرياليسم است (لنين)
14
اين ضرورت از کارکرد درونى سرمايه دارى انحصارى برخاسته و مستقيما متوجه طبقه کارگر است، کارکرد عملى قانون فوق (يعنى رابطه ضرورى امپرياليسم و ديکتاتورى) در شرايط مشخص تقسيم امپرياليستى کشورهاى جهان به کشورهاى متروپل و تحت سلطه، به اين نحو است که از يک سو در کشور تحت سلطه ديکتاتورى خشن و عريان، سرکوبى و نفى کليه حقوق دمکراتيک شرط لازم و گريزناپذير استثمار کار ميگردد، و از سوى ديگر در کشور متروپل "دموکراسى بورژوايى" بدليل ايجاد شرايط عينى مشخص توسط امپرياليسم (رشد اشرافيت کارگرى بهره مند از فوق سودهاى امپرياليستى) و شرايط ذهنى ناشى از آن (نفوذ شديد ايدئولوژى بورژوائى در طبقه کارگر و سازمانهاى سياسى آن) به حيات خود ادامه ميدهد. بروز هر دو اين پديده ها (ديکتاتورى عريان و "دموکراسى" بورژوايى) اثبات ديالکتيکى اين درک لنينى است که ديکتاتورى روبناى سياسى ضرورى سرمايه دارى در عصر امپرياليسم است. دموکراسى بورژوايى کشور متروپل (که خود رو به زوال دارد) کاملا بر اساس ابقاء ديکتاتورى هر چه خشن تر و خونخوارتر در کشورهاى تحت سلطه استوار است.
15
ب ٢- محتواى طبقاتى ديکتاتورى حاکم در ايران (بعنوان کشور سرمايه دارى تحت سلطه) کاملا بورژوايى است و هدف عمده آن سرکوب سياسى هر چه قاطعتر طبقه کارگر در حال رشد ايران و ابقا و تشديد استثمار اين طبقه، از طريق برنامه هاى اقتصادى و سياسى، در چهارچوب نظام سرمايه دارى وابسته است. باين ترتيب اين ديکتاتورى شرايط عام تشديد استثمار را براى همه اقشار سرمايه فراهم ميسازد.
16
تمام اقشار سرمايه در اين ديکتاتورى ذينفع اند و حکومت سرمايه در ايران نميتواند جز ديکتاتورى همه جانبه و عريان چيز ديگرى باشد. در يک جمله، ديکتاتورى موجود در ايران در مبارزه طبقاتى بورژوازى و طبقه کارگر بعنوان ابزار ضرورى سرکوب در خدمت تمام اقشار سرمايه عمل مينمايد.
17
ب ٣- نظام امپرياليستى حاکم در ايران استثمار دهقانان را به طرق مختلف تشديد ميکند. صرفنظر از رشد پرولتارياى ده (سرعت اين رشد در اينجا مورد بحث ما نيست) که با توسعه کار مزدى و سرمايه در روستا مستقيما توسط سرمايه استثمار ميشوند، بخش عمده اضافه توليد دهقانان "مستقل" نيز (که با اتکا بر نيروى کار خود و خانواده خويش کشت ميکنند) به انحاء مختلف (از طريق کارکرد سرمايه هاى ربائى دولتى و خصوصى، سرمايه تجارى، سياست واردات و قيمت گذارى کالاهاى کشاورزى، ماليات ها و باج هاى مستقيم و غيره) به مالکيت بورژوازى وابسته ايران در ميايد. اين استثمار با رشد نظام سرمايه دارى وابسته هر چه بيشتر تشديد ميشود. شرط لازم ابقاء اين نظام نيز سرکوب هر چه خشن تر مبارزات و اعتراضات دهقانان بوسيله حکومت سرمايه امپرياليستى در ايران است.
18
ب ٤- بدون شک اين سرکوب نميتواند بدون نفى تمام حقوق دموکراتيک ، بدون نفى تمام ابعاد دموکراسى بورژوايى موثر واقع شود. اين ضرورت از نهاد سرمايه انحصارى برخاسته و در کشور تحت سلطه آشکار بروز مينمايد. باين ترتيب در حاليکه هدف اصلى اين سرکوب کارگران و زحمتکشان جامعه هستند، حکومت بورژوازى در ايران، بنا بر ضروريات سرمايه دارى عصر امپرياليسم، قادر نيست حتى حقوقى را که سنتا "بورژوا دموکراتيک" تلقى شده اند برسميت شمارد. از يکسو ديکتاتورى همه جانبه ضرورت ابقاء حاکميت سرمايه بر کار و در تحليل نهايى تنها شکل ممکن حکومت بورژوازى در ايران است. از سوى ديگر نفى تمام ابعاد دموکراسى بورژوايى در عمل عرصه فعاليت سياسى را حتى براى اقشار ناراضى بورژوازى و خرده بورژوازى محدود ميسازد.
19
ج : حکومت بورژوازى در ايران نميتواند دموکراتيک باشد.
20
حکومت بورژوازى (يعنى حکومت سرمايه داران) در ايران بايد الزاما از ضروريات رشد سرمايه دارى (توليد و تجديد توليد سرمايه) در ايران تبعيت کند. در نظام سرمايه دارى وابسته ايران، توليد ارزش و ارزش اضافه، نرخ استثمار کار و نرخ سود در رابطه با کارکرد سرمايه انحصارى (در سطوح اقتصادى و سياسى) تعيين شده و نيروهاى مولده کشور در رابطه با نيازهاى جهانى سرمايه انحصارى توسعه يافته اند. "حفظ سرمايه و استقلال از امپرياليسم" (اين تخيلى ترين ايده آلها در عصر امپرياليسم) الزاما به معناى افتادن نرخ سود سرمايه در ايران و بلااستفاده ماندن بخش اعظم نيروهاى توليدى ايست که اکنون پايه فيزيکى کارکرد سرمايه را تشکيل ميدهد. استقلال از امپرياليسم خلاف منطق سودآورى سرمايه در ايران است. و حتى در صورت تصور چنين شرايطى (يعنى در نظام سرمايه دارى "مستقل" ايران!) ابقاء نرخ سود در سطح بالاى کنونى آن (شرايط امپرياليستى) مستلزم حمله شديد بورژوازى "به استقلال رسيده" ايران به طبقه کارگر و زحمتکشان، رجعت اشکال عقب افتاده کار و توليد ارزش اضافه مطلق است که خود بار ديگر ضرورت ديکتاتورى عريان و سبعانه را براى بورژوازى آشکار خواهد کرد. قابل ذکر است که "بورژوازى ملى و مستقل" صرفا ميتواند بازتاب طبقاتى وجود "سرمايه ملى و مستقل" باشد و فرض وجود اين دومى در ايران از پايه پوچ و بى معنى است و تنها بيانگر عدم درک صحيح از سرمايه بعنوان يک رابطه اجتماعى، ميباشد. بايد توجه کنيم که در شرايط کنونى انقلاب ايران خود بورژوازى، حتى ليبرال ترين آن نيز (از طريق ايدئولوگ ها و رهبران سياسى خويش) ابدا خواستار استقلال از امپرياليسم نيست. بنابراين در سطح عملى مساله فوق به اين صورت فرموله ميشود که بورژوازى ايران ن ه ميخواهد و نه ميتواند از امپرياليسم مستقل باشد و در هر حالت محتاج ابقاء ديکتاتورى عريان است.
21
٣- انقلاب کنونى ايران، با وجود حاکميت سرمايه، دقيقا به اعتبار خصلت ضد امپرياليستى خود، انقلابى دموکراتيک است. گفتيم که نظام حاکم در ايران سرمايه دارى است. اما اين سرمايه دارى قرن نوزدهم نيست، بلکه سرمايه دارى عصر امپرياليسم است که به قانونمندى عام آن در سطوح اقتصادى و سياسى و کارکرد اين قوانين در جامعه تحت سلطه ايران به اندازه کافى اشاره کرديم. استبداد عريان و استثمار شديد زحمتکشان ايران، بويژه طبقه کارگر، خصلت ذاتى اين نظام سرمايه دارى امپرياليستى است. باين جهت، با وجود عمده بودن مبارزه طبقه کارگر و بورژوازى ايران، انقلاب ايران بلاواسطه انقلابى سوسياليستى نيست بلکه انقلابى دموکراتيک است. چرا که:
22
الف: گفتيم که حل مساله دموکراسى خود پيش شرط بسيج مستقل و وسيع طبقه کارگر براى سوسياليسم است. کمونيستها نميتوانند بدون در هم شکستن ديکتاتورى امپرياليستى حاکم طبقه کارگر را، با وجود رشد کمى آن، از شرايط ذهنى لازم (ايدئولوژيک سياسى تشکيلاتى) براى حرکت بسوى سوسياليسم برخوردار سازند.
23
ب: از سوى ديگر همين رابطه امپرياليستى حاکم، شرايط عينى وجود طبقات انقلابى ديگرى را فراهم ساخته است (دهقانان، خرده بورژوازى در حال تجزيه شهرى ...) که در سرنگونى امپرياليسم و امحاى استثمار شديد و ديکتاتورى خشن آن ذينفع هستند و بر عليه نظام موجود به شيوه هاى مبارزاتى انقلابى دست ميزنند. لذا طبقه کارگر تنها طبقه اى نيست که در انقلاب کنونى ايران خواستار تحولات انقلابى است.
24
بنابراين انقلاب ايران دموکراتيک است چون نظام امپرياليستى حاکم در ايران تحت سلطه خود از نقطه نظر شرايط عينى (استثمار شديد اقتصادى و سرکوبى سبعانه سياسى طبقه کارگر و طبقات زحمتکش ديگر: دهقانان، خرده بورژوازى شهر ...) و هم از نقطه نظر شرايط ذهنى (وجود طبقاتى در کنار طبقه کارگر - عمدتا دهقانان - که بنابر شرايط عينى زندگى اجتماعى خود آمادگى پذيرش شيوه هاى انقلابى مبارزه بر عليه نظام موجود را دارا هستند) به انقلاب ايران محتوايى دموکراتيک بخشيده است. بايد تاکيد شود که در ايران، بخاطر حاکميت نظام سرمايه دارى امپرياليستى، طبقه کارگر ايران بيش از هر انقلاب دموکراتيک پيشين در جهان، نيروى عمده اين انقلاب را تشکيل ميدهد.
25
٤- انقلاب ايران در عين اينکه مستقيما و بلاواسطه انقلابى سوسياليستى نيست، مستقيما و بلاواسطه جزء لايتجزاى انقلاب سوسياليستى جهانى است .
26
الف: حل مساله دموکراسى در جامعه بشيوه انقلابى خود محتواى عملى ضرورى حرکت بسوى سوسياليسم را در ايران (کشور سرمايه دارى و تحت سلطه امپرياليسم) تشکيل ميدهد. با وجود آنکه مبارزات انقلابى کنونى بر عليه سرمايه انحصارى (امپرياليستى) و در تحليل نهايى در ماهيت خويش بر عليه نظام سرمايه داريست، با وجود آنکه طبقه کارگر نيروى عمده مبارزه بر عليه ارتجاع بورژوايى را تشکيل ميدهد، انقلاب ايران در محتواى عملى خويش نميتواند "مستقيما" و بلاواسطه انقلابى سوسياليستى باشد. خصلت مميزه انقلاب ايران، عقب افتادگى نيروهاى ذهنى انقلاب سوسياليستى از شرايط عينى توسعه سرمايه دارى و رشد کمى طبقه کارگر است. اين عقب افتادگى ابدا تصادفى نيست و دقيقا از کارکرد اقتصادى و سياسى سرمايه دارى در عصر امپرياليسم ناشى شده است. امپرياليسم چيزى جز سرمايه دارى در بالاترين مرحله مشخص تسلط سرمايه انحصارى نيست. همانطور که قبلا نيز توضيح داده شد حرکت جهانى سرمايه انحصارى قانونمندى عام خود را در بسط شرايط خاص متفاوت در کشورهاى مختلف آشکار ميکند. تقسيم ناگزير جهان به کشورهاى تحت سلطه و متروپل مهمترين و تعيين کننده ترين نتيجه مشخص کارکرد امپرياليسم است. رشد سرمايه دارى در کشورهاى متروپل و تحت سلطه، شرايط عينى و ذهنى متفاوتى ايجاد ميکند. شرايطى که لاجرم براى کمونيستها وظايف عملى متفاوت و مشخصى را براى حصول سوسياليسم در دستور روز قرار ميدهد.
27
ب - در سطح اقتصادى امپرياليسم در کشور تحت سلطه شديدترين شرايط استثمار را بر طبقه کارگر و ديگر طبقات زحمتکش اعمال ميکند و در کشور متروپل، دقيقا بر مبناى همين پروسه توليد فوق سود، پايه هاى مادى ايجاد اشرافيت کارگرى - بخشى از طبقه کارگر که از اين فوق سود بهره مند ميشود- را ايجاد ميکند.
28
در سطح سياسى، در کشور تحت سلطه طبقات و اقشار ديگر زحمتکش در کنار طبقه کارگر به مبارزه انقلابى کشيده ميشوند و در کشور متروپل بخشى از خود طبقه کارگر - اشرافيت کارگرى - خصلت انقلابى خود را از دست ميدهد و به پايه مادى نفوذ ايدئولوژى بورژوازى در طبقه کارگر و سازمانهاى سياسى آن بدل ميگردد. امپرياليسم در کشور تحت سلطه عمدتا با تکيه بر ديکتاتورى عريان و در کشور متروپل عمدتا با تکيه بر رفرميستها، رويزيونيستها و اپورتونيستهاى سازشکار جنبش کارگرى حاکميت بورژوازى را تثبيت ميکند.
29
ج: بنا بر اين در عين اينکه محتواى عملى مبارزات کمونيستها در کشور تحت سلطه و متروپل الزاما متفاوت اس ت ، اين تفاوت خود چيزى بجز بروز متفاوت مبارزه يگانه طبقه کارگر جهان بر عليه سرمايه دارى در عصر امپرياليسم نيست. باين معنا انقلاب دمکراتيک ايران مستقيما و بلاواسطه جزء لايتجزاى انقلاب سوسياليستى جهان است:
30
ج ١- شکست امپرياليسم در ايران شرايط لازم حرکت نهايى طبقه کارگر ايران بسوى سوسياليسم را بوجود مياورد.
31
ج ٢- شکست امپرياليسم در ايران بر حاکميت امپرياليسم بر ديگر خلقهاى جهان و کارگران انقلابى کشورهاى متروپل ضربه اى قاطع ميزند.
32
ج ٣- حذف ايران از حلقه جهانى استثمار سرمايه دارى انحصارى اساس سودآورى نظام جهانى امپرياليستى را تضعيف کرده و با دامن زدن به بحران جهانى سرمايه دارى به تزلزل پايه هاى مادى نفوذ ايدئولوژيک - سياسى بورژوازى کشورهاى متروپل در طبقه کارگر اين کشورها کمک ميکند و از اين طريق به انقلابيون اين کشورها امکان ميدهد تا رفرميسم، رويزيونيسم و اپورتونيسم حاکم بر جنبش کارگرى اين کشورها را از ريشه بخشکانند.
33
ج ٤- ....
34
٥ - شرط لازم پيروزى انقلاب دمکراتيک ايران تامين هژمونى (سرکردگى) پرولتاريا در اين انقلاب است.
35
الف - بر اساس آنچه تا کنون در باره وجه توليد حاکم بر کشورمان (سرمايه دارى وابسته) و ماهيت ضد امپرياليستى انقلاب دمکراتيک ايران گفته ايم اين نتيجه حاصل ميشود که در بين طبقات و اقشار انقلابى جامعه، طبقه کارگر يگانه طبقه تجزيه ناپذير و تا به آخر انقلابى و پيگيرترين و آشتى ناپذيرترين مبارز در اين انقلاب است.
36
ب - درست بخاطر نقش اقتصادى - اجتماعى اى که وجه توليد حاکم به طبقه کارگر ميدهد، اين طبقه در مبارزه عليه امپرياليسم و سرمايه دارى وابسته، از بيشترين امکانات برخوردار است و قادرترين طبقه در اين مبارزات ميباشد.
37
ج - اگر طبقه کارگر بعنوان يک طبقه مستقل و مسلح به ايدئولوژى طبقاتى خويش پا به ميدان مبارزه نگذارد، تسلط ايدئولوژيک بورژوازى ليبرال بر نيروهاى انقلابى، و حتى خود طبقه کارگر، احتراز ناپذير خواهد بود. در واقع عدم تامين هژمونى طبقه کارگر بر ديگر اقشار و طبقات همدوش وى در انقلاب دموکراتيک، به تسلط هژمونى بورژوازى ليبرال، "مهار کردن" نيروهاى انقلابى و در نهايت شکست انقلاب دموکراتيک منجر خواهد شد.
38
د - تنها هژمونى سياسى پرولتاريا در انقلاب دموکراتيک است که ميتواند کليه طبقات و اقشار انقلابى را در راه اصولى ترين اهداف بسيج نمايد و با طرح قاطعترين شعارها و انقلابى ترين شيوه ها دستيابى به اين اهداف را ممکن ساخته و پاسدارى از دستاوردهاى انقلاب را تضمين کند.
39
٦- پيروزى انقلاب دموکراتيک ايران به چه معنى است
40
با توجه به آنچه گفته شد واضح است که تا زمانيکه قدرت سياسى در ايران در دست بورژوازى (هر "بخشى" از آن) باقى بماند سلطه امپرياليسم بر کشور ما نفى نشده و لذا دموکراسى لازم براى بسيج طبقه کارگر بسوى سوسياليسم (تنها معنائى که پيروزى انقلاب ميتواند براى طبقه کارگر داشته باشد) بدست نمى آيد. از طرف ديگر شکل مشخص ارگانهاى سياسى - مبارزاتى تضمين کننده اين دموکراسى (حکومت موقت انقلابى، جمهورى دموکراتيک خلق، ارتش آزاديبخش، شوراهاى مسلح کارگرى - دهقانى و ...) خود کاملا به تناسب قواى اقشار و طبقات انقلابى در اين مبارزات، تاکتيکها و شيوه هاى انقلابى که رشد مبارزات در مقابل انقلابيون قرار خواهد داد (قيام و جنگ توده اى عليه نيروهاى اشغالگر و ....)، درجه و نحوه دخالت قدرتهاى امپرياليستى در سرکوبى انقلاب ايران و ... بستگى داشته و لذا از هم اکنون دقيقا قابل پيش بينى نيست. آنچه مسلم است صرفا قدرت مستقل و متکى بخود کارگران و زحمتکشان مسلح، به رهبرى کمونيستهاى انقلابى ايران ميتواند ضامن واقعى و عينى تثبيت و دفاع از دستاوردهاى انقلاب دموکراتيک بوده و منشاء اصلى قدرت ارگانهاى حکومت انقلابى را - به هر شکل که باشد - در مقابله با ارتجاع امپرياليستى تضمين کند.
41
بايد تاکيد کنيم که شعار برقرارى جمهورى دموکراتيک خلق که با قاطعترين و جامعترين شکل شرايط لازم براى حفظ و دفاع از دستاوردهاى انقلاب را در بر ميگيرد، شعار مبارزاتى در مرحله کنونى است.
|
|